در این مقاله قصد داریم شما را با انواع شیر فلکه صنعتی و قیمت و کاربردهای آن هم چنین نحوه خرید آن آشنا کنیم. این مقاله درمورد شیرآلات و انواع مختلف شیرآلات خانگی و اتصالات موجود است. از شیرآلات به منظور مهار و کنترل جریان سیالات استفاده میشود. انواع مختلفی از شیرآلات وجود دارد و هر کدام با توجه به نوع و کابرد مورد استفاده قرار میگیرند.
شیرآلات صنعتی انواع مختلفی دارد که شیر فلکه کشویی یک مدل از آن محسوب میشود. این شیر مسدود کننده‌ی مواد مایع است و دارای یک زبانه است که با حرکت به سمت بالا، شیر در حالت باز قرار خواهد گرفت و زمانی که زبانه به سمت پایین آورده شود، روی نشیمنگاه تعبیه شده قرار خواهد گرفت و مسیر عبور سیال را به صورت کامل می‌بندد.
شیر فلکه کشویی از جمله شیرآلات صنعتی است که برای قطع و وصل جریان در صنعت از آن استفاده میشود. این نوع شیرها دارای فلکه‌ای هستند که با چرخش آن در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت عمل باز و بسته شدن انجام میشود.
شیر فلکه کشویی جزء شیرآلات برنجی در شیرآلات صنعتی به حساب می‌آید که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.
این مدل شیر کشویی را میتوان به صورت دستی به وسیله فلکه یا آچار مخصوص و یا به کمک یک محور باز و بسته کرد. باز و بسته کردن شیر هم به شیوه خودکار هم با روش مخصوص امکان پذیر است. استاندارد بستن شیر فلکه به این صورت است که موافق جهت عقربه‌های ساعت بسته میشود.
شیرآلات کشویی برای قطع و وصل کردن آب و ورودی انشعاب‌ها مورد استفاده قرار میگیرند و همچنین جزئی از تجهیزات و تاسیسات موتورخانه ساختمان است که در مدل‌های مختلف و با جنس‌های مختلف برای مصارف متفاوت تولید می‌گردد.
اولین شیر فلکه‌هایی که توسط انسان اختراع شد را امروزه به عنوان (دریچه) آب‌بند می‌شناسیم، دریچه‌ای که با گذاشتن یا برداشتن آن در مسیر آب، جریان را بسته، باز یا نیمه باز می‌گذاشتند. یک شیرفلکه کشویی ایده آل باید سیالی باشد یا مواد مایع را با کمترین مقاومت و ایجاد کمترین افت فشار از خود عبور دهد و به بیان دیگر از عبور سیال به داخل خود جلوگیری کند.
شیر فلکه برای تنظیم جریان سیال با تغییر مسیر حرکت و اندکی مقاومت در جریان سیال مورد استفاده قرار میگیرد که در بعضی مواقع، نوع به خصوصی از شیر فلکه‌ها به طور اتوماتیک باز و بسته میشوند تا از بروز اتفاقات جلوگیری کنند که در صنعت کاربرد دارد.
این شیر که جزء شیرآلات صنعتی است از میله انتقال حرکت در دو نوع درجا و بالا رونده، زبانه با وجوه یکپارچه و یا مجزا، نشیمنگاه زبانه فلزی، نشیمنگاه بدنه فلزی، متعلقات از آلیاژهای آهن یا مس و فلنج‌های انتهایی ساخته شده است.
اگر لوله‌ای با سایز بالای ۲ اینچ باشد انتخاب شیر فلکه کشویی عاقلانه است. به دلیل اینکه ساخت آن در سایزهای بزرگ به نسبت دیگر شیرها، آسان است و پیچیدگی کمتری دارد. با این وجود، وقتی از شیر فلکه کشویی در سایزهای بزرگ استفاده می‌کنید باید توجه کرد که اصطکاک در سایز بزرگ میتواند یک مسئله حائز اهمیت باشد. وقتی شیر تحت فشار قرار دارد، باز و بسته کردن آن دشوارتر است.
به همین دلیل، هنگام استفاده از شیر فلکه کشویی سایز بزرگ، از یک شیر کوچک‌تر در مسیر کنارگذر استفاده میشود که راه‌اندازی شیر را آسان می‌کند. سادگی در طراحی، کاربردهای متنوع و افت فشار کم در سرویس‌های مختلف باعث شده امروزه شیر فلکه کشویی در میان شیرآلات صنعتی پرکاربردترین باشد.
تغییر وضعیت شیر از حالت باز به حالت بسته لازم دارد که شیر چندین دور چرخش ساقه داشته باشد، این کار باعث جلوگیری از افزایش فشار یکباره میشود. شیر فلکه کشویی بر اساس نوع سیال، فشار کاری و سایر خصوصیات مورد نیاز برای کاربردهای گوناگون با جنس‌های مختلفی تولید میشوند.
معمولا شیر فلکه کشویی با توجه به جنس به چند گروه تقسیم میشود که عبارت اند از:
برنجی
چدنی
استنلس استیل
فولادی
تفاوت قیمت به جنس بدنه این شیرآلات صنعتی وابسته است.
اتصالات شیر فلکه کشویی
از مهمترین ویژگی‌های تاثیرگذار برای انتخاب نوع شیرآلات کشویی، اتصالی است که شیر را به خط لوله یا سیستم انتقال وصل می‌کند. بر اساس نوع شیر کشویی و متریال مورد استفاده در آن، یک یا چند نمونه متداول اتصال برای هر جنس شیر وجود دارد. انواع اتصالات شیرآلات صنعتی کشویی عبارت اند از اتصال فلنجی، جوشی و رزوه‌ای.
اتصال فلنجی بیشتر در شیرآلات فولادی، چدنی و استنلس استیل کاربرد دارد. اتصال رزوه‌ای در شیر کشویی برنجی و استیل متداول است و اتصال جوشی اغلب برای شیر کشویی فولادی به کار می‌رود.
به عنوان آخرین نکته بهتر است برای انتخاب صحیح شیر فلکه کشویی مورد نیاز مواردی نظیر: نقشه لوله کشی جهت تعیین ارتعاشات و انقباض و انبساط موجود در خط لوله که به شیر انتقال می‌یابد، کارکرد شیر، نوع سیال عبوری جهت تعیین جنس مناسب شیر، سایز شیر و فشارکاری که مناسب با خط لوله و فشار سیال عبوری است، سیستم محرکه مناسب برای راه اندازی شیرو در نهایت نوع اتصال شیر کشویی در نظر گرفته شوند.
شیر فلکه و کاربرد آنها در لوله کشی صنعتی
یک نوع از شیرآلات شیر فلکه ی صنعتی است که به انواع شیرفلکه آلومینیومی، شیرفلکه پلیمری، شیرفلکه چدنی تقسیم بندی میشوند. شیرفلکه‌های صنعتی را میتوان به انواع شیرفلکه مکانیکی باتنظیم اتومات یا تنظیم دستی و برقی و مکانیکی تقسیم کرد.
کاربرد شیرفلکه این است که در سیستم لوله کشی به منظور توقف و کنترل جریان سیال از انواع شیرفلکه‌ها استفاده میشود. کنترل جریان، کنترل سرعت خنک شدن سیال در شبکه‌های خنک کننده و تنظیم دما، تغییر مسیر جریان از خطی به خط دیگر، محدود کردن جریان برای بالانس سیستم، جلوگیری از جریان معکوس از کاربردهای شیرفلکه‌های صنعتی است. هنگامی که قصد خرید و انتخاب شیر فلکه‌های یک شبکه‌ی لوله کشی صنعتی را دارید باید بدانید که قصد دارید به صورت کوتاه مدت یا بلندمدت از شیرفلکه استفاده کنید و با در نظر گرفتن کاربرد و نیازتان شیرآلات و شیرفلکه مناسب را انتخاب کنید. عواملی که در انتخاب شیرفلکه و شیرآلات مناسب تأثیر میگذارند، عبارتند از:هزینه‌ی نگهداری از سیستم، بودجه‌ی مورد نیاز، نوع سیال جاری در شبکه، اندازه‌ی خط لوله کشی. پرکاربردترین شیر فلکه‌ها در لوله کشی صنعتی عبارتند از:
شیر فلکه توپی (Ball Valve)
از رایجترین و پرکاربردترین انواع شیرفلکه، شیرفلکه توپی است که از این نوع شیرفلکه برای کنترل جریان مایعات در سیستم لوله کشی صنعتی استفاده میشود. شیرفلکهی یک کره‌ی توخالی دارد که در دیواره‌ی آن حفره‌های دایرهای قرار گرفته است. هنگامی که شیرفلکه در موقعیت باز قرار دارد، حفره در راستای لوله قرار گرفته و جلوی عبور مایع را میگیرد. وقتی شیرفلکه در موقعیت بسته قرار میگیرد، کره 90 درجه میچرخد و جریان قطع میشود.
شیر فلکه کشویی (Gate Valve)
این شیر که با جزئیات بیشتر در ابتدا برای شما توضیح داده شد؛ حاوی کشویی است که وقتی جریان کاهش پیدا می‌کند، جریان را قطع می‌کند. این نوع از شیرفلکه برای دو حالت باز و بسته مناسب است و کشویی دارد که هنگام پایین آمدن جریان را قطع می‌کند. شیر فلکه کشویی برای دو حالت باز و بسته مناسب است و معمولاً وقتی فرکانس کارکرد پایین است مورد استفاده قرار میگیرد.
شیر فلکه یکطرفه (Check Valve)
در لوله کشی صنعتی از شیرفلکه‌های یکطرفه به منظور ممانعت از وقوع حادثه استفاده میشود، چون این نوع شیرفلکه اجازه‌ی بازگشت را به سیالات نمی‌دهد و مانع ایجاد جریان معکوس میشود. وقتی که سیال رو به جلو در جریان است، شیرفلکه باز است، اما با تغییر جهت جریان شیرفکه به صورت یکطرفه بسته میشود.
شیر فلکه پروانه‌ای (Butterfly Valve)
برخلاف برخی از شیر فلکه‌های دیگر، شیرفلکه پروانه‌ای برای کنترل جریان بدون توقف کامل آن مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع شیرفلکه یک دیسک میتواند در جهت عقربه‌های ساعت یا خلاف آن دوران پیدا کند تا جریان افزایش و کاهش پیدا کند. باتوجه به جریان مورد نظر، دیسک میتواند عمود بر جریان، موازی آن یا بین این دو حالت قرار بگیرد. لازم به ذکر است که این نوع از شیرفلکه‌ها یعنی شیرفلکه پروانه‌ای ارزانتر و پرکاربردتر از انواع دیگر شیرفلکه است .
استفاده از این نوع شیر برای موتورخانه‌های ساختمانی و صنعتی پیشنهاد میشود. در موتورخانه چون جریان آب با دمای زیاد است از این نوع شیرفلکه استفاده میشود. البته، این نوع شیرفلکه نسبت به شیرفلکه کشویی فضای کمتری را میگیرد و همانطور که گفتیم هزینه کمتری نیز دارد.
شیر فلکه دیافراگمی (Diaphragm Valve)
شیرفلکهی دیافگرامی یک دیافگرام دارد که با بالا و پایین رفتن جریان را کنترل و تنظیم می‌کند. کابرد این نوع شیرفلکه این است که از آن در لوله کشی صنعتی برای عبور سیالات حاوی ذرات جامد استفاده میشود. این شیرفلکه هزینه‌ی بیشتر دارد ولی در ازای قیمت بالا، در کنترل جریان دقت بیشتری دارد.
شیرفلکه‌های کروی( GLOBE VALVES)
همانطور که از اسمش پیداست، این نوع شیرفلکه کروی شکل است. از شیرفلکه کروی میتوان به منظور کنترل کردن و تنظیم جریان سیالات استفاده کرد. در شیرفلکهی کروی، زاویهای 90درجه بین ورودی و خروجی شیرفلکه وجود دارد. شیرفلکهی کروی افت فشارکمتری ایجاد می‌کند. این نوع از شیرفلکه‌ها وقت کمتری برای نصب احتیاج دارند. همچنین، شیرهای کروی کمتر دچار فرسودگی میشوند و افت فشار در این نوع شیرها بیشتر است.
شیرهای سوزنی(Needle Valves)
شیرهای سوزنی شبیه به شیرهای کروی هستند. کنترل جریان سال در لوله‌های باریک از طریق این شیرهای سوزنی امکان پذیر است. دیسک شیرهای سوزنی از میله‌ی نازک مخروطی شکلی تشکیل شده که از داخل سوراخ مدور صفحه عبور کرده و باعث محدود شدن جریان حرکت سیال میشوند. انواع شیرهای سوزنی عبارتند از: شیرهای سوزنی نرمال يا استاندارد- شیرهای سوزنی رینگ پره‌ای- شیرهای سوزنی با سیلندر سوراخ دار.
شیر سه راهه دستی(Cross Globe Valves)
شیر سه راهه دستی میتواند دو راه را به هم مرتبط کند. کاربرد این نوع شیرها٬ کنترل درجه حرارت سیال است.
شیرشلنگی( Hose Valve )
یکی از انواع شیرفلکه است که برای آبیاری فضای سبز استفاده میشود.
اگر آشپزخانه کوچکی دارید، بنابراین زیبایی آشپزخانه بیشتر به چشم می آید. هنگام انتخاب شیرآلات خانگی باید توجه کنید که با سایر لوازم جانبی سینک ظرفشویی مانند درپوش سوراخ سینک، جا مایعی و… مطابقت و همخوانی داشته باشد. مثلاً اگر شیرآب روکش کرومی براق دارد، بقیه‌ی وسایل اگر روکش مات نیکل دارند باید جایگزین شوند. چون در زیبایی خانه و آشپزخانه تأثیر میگذارد. خرید شیرآلات آشپزخانه مناسب بستگی زیادی به لوله کشی موجود دارد. شیر آب آشپزخانه باید بسیار کاربردی، بادوام، کارآمد، راحت و شیک باشد.
معمولاً تا زمانی که شیرآشپزخانه خراب نشود، شیرآلات دیگری نمی‌خریم. افرادی که وظیفه‌ی طراحی ودیزاین منزل را برعهده دارند می‌گویند که انواع مختلف شیرهای آب را انواع مدل آشپزخانه گرفته تا شیرآلات حمام و دستشویی تعویض و نصب کردند و توصیه می‌کنند که شیرهای توپی پلاستیکی چون نشت می‌کنند بهتر است که کمتر از آنها استفاده شود و مارک‌های شیرآلات غیرقابل اعتمادی که رایج و مشهور نیستند.
شیرآلات خانگی در انواع مختلف تولید میشود. هریک از شیرآلات طرح منحصر به فردی دارند. انواع شیر فلکه و کاربردهای آن در وهله‌ی اول ممکن است تصور کنید که تنها وظیفه‌ی این شیرآلات خانگی تأمین و توزیع آب سرد و گرم برای شستشو و غیره است. اما اینطور نیست. امروزه شیرآلات نقش مهمی در زیبایی و دیزاین منزل و آشپزخانه‌تان دارند. انواع مختلفی از شیرآلات خانگی در بازار موجود است و تنوع در شیرآلات ممکن است باعث شود در انتخاب دچار شک و تردید شوید. در این مقاله اطلاعاتی دربارهی شیرآلات به شما ارائه می‌دهیم.
شیرهای دیسکی
شیرهای دیسکی از انواع شیرآلات خانگی مدرن است. اهرمی روی بدنه‌ی استوانه‌ای شکل و پهن این نوع شیرها قرار گرفته است. ترکیب شیرو آب و سرد با استفاده از کارتریج تعادلی که درون شیر قرار دارد، از کاربردهای این نوع از شیرآلات است. فشار آب به خوبی کنترل میشود و کیفیت بسیار بالایی نیز دارند.
شیرهای فشاری
انواع شیر فلکه و کاربردهای آن در قدیم بیشتر استفاده می‌شدند. این نوع شیرآلات واشر دارند و ارزان قیمت نیز هستند. برای قطع و وصل کردن جریان آب در این شیرآلات باید فشار بیشتری اِعمال کنید. همچنین، شیرآلات فشاری دارای دو اهرم هستند که آب سرد و گرم را با هم ترکیب می‌کنند. امروزه بجای استفاده از این نوع شیرآلات از شیرهای مدرن استفاده می‌کنند.
شیرهای کارتریجی
شیرآلات کارتریجی شبیه شیرآلات فشاری هستند و دو اهرم دارند. فقط شیرهای کارتریجی واشر ندارند. شیرآلات کارتریجی و فشاری باهم تفاوت نیز دارند. باچرخاندن اهرم در شیرالات کارتریجی میتوان جریان آب را قطع و وصل کرد.
شیرهای لمسی
شیرهای آب لمسی نوعی سنسور حرکتی دارد که شما می‌توانید دست خود را روی سنسور حرکت دهید تا آب از شیر خارج شود. شما می‌توانید شیرآلات لمسی را برای حمام و آشپزخانه استفاده کنید. این شیرآلات علاوه بر ظهار زیبایی که دارند به تنظیم بهتر دمای آب نیز کمک می‌کنند.